№10 Зертханалық жұмыс. «Шынының сыну корсеткішін анықтау» - Физика, 8 сынып, 63 - сабақ

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік мақсаты: жаръгқтың сыну заңын пайдаланып, шынының сыну көрсеткішін анықтау.
2. Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың білім деңгейін және білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі іскерлік пен дағдыны бақылау.                                     
3. Тәрбиелік мақсаты: Адамгершілікке, ұқыптылыққа, алғырлыққа, отансүйгіштікке, табиғатты аялауға, сыйластық пен әдептілікке баулу.

Сабақтың түрі: зертханалық,
Сабақтың әдіс-тәсілдері: кітаппен жұмыс, демонстрация, жаттығулар орындау
Сабақтың көрнекіліктері: плакаттар, суреттер, үлестірме қағаздар, жазық параллель шыны пластинка, 4 түйреуіш, сызғыш, транспортир, қарындаш, ақ қағаз парағы, картон қағаз.
Сабақтың барысы:

1.  Зертханалық жұмыс жасауға дайындық. (әңгіме)
2. №10 зертханалық жұмыстың нұсқауын талдау
3. Техника қауіпсіздігі жөнінде нұсқау.
4. Зертханалық жұмысты оқулықтағы нұсқау бойынша орындау.

№10 жүмыс. Шынының сыну корсеткішін анықтау
Жұмыстың мақсаты: жаръгқтың сыну заңын пайдаланып, шынының сыну көрсеткішін анықтау.
Құрал-жабдықтар: жазық параллель шыны пластинка, 4 түйреуіш, сызғыш, транспортир, қарындаш, ақ қағаз парағы, картон қағаз.
Жумыс барысы:

1. Астына картон қойылтан қағаздың ортасына пластанка қойындар. Коздерің үстел деңгейінде болатындай етіп отырындар.
2. Шыны пластанканың артына, оның параллель қырларының (кіші) біріне тиістіре А түйреуішті тігінен қадандар.

3.   Пластинканың сол А түйреуіш түрған жағына  Втүйреуішті, АВ түзуі пластинканың А нүктесіне түрғызылған ЕҒ перпендикулярымен 45°-тан үлкен бүрыш жасайтындай етіп түйреңдер.
4.  А түйреуішке пластинка арқылы қарап, С және Д түйреуіштерді пластинканың алдына, ол арқылы қарағанда көрінетін төменгі жақтары бір тузудің бойында болатывдай етіп орналастырыңдар (198-сурет).

1. Пластинканы қарындашпен айналдыра сызып, түйреуіштердің орындарын нуктелермен белгілеңдер.

1. Пластинканы алып тастап, АВ, АС, СД сызықтарын сызыңдар. АС-ны қағаздың шетіне дейін созыңдар.

7.    А нүктесінен бастап АС және АВ кесінділеріне 5 сантиметрден өлшеп салып, К және L нүктелерін алыңдар. Осы нүктелерден ЕҒ-ке перпеңдикуляр тусіріңдер. Алынған тік бұрышты АЕК мен АҒL ұшбурыштарында: <ЕАК=а (тусу бурышы), <ҒАL=β (сыну бурышы).

1. АЕК және АҒL ушбурыштарының а және β бүрыштарына қарсы жатқан КЕ және FL (АКм&н АL гипотенузалары салу бойынша тең) катеттерін өлшеңдер.
2. Өлшеу нәтижелері бойынша, жарық сынуының екінші заңын пайдаланып, шынының ізделіп отырған сыну корсеткішін есептеңдер:

10. формуласын пайдаланып, өлшеудің салыстырмалы қателігін анықтаңдар.11.   Өлшеулер  мен   есептеулер нәтижелерін кестеге түсіріңдер.



12.   Қорытынды жасандар.

1. Жұмысты қорытындылау, жұмыс орнын тазалау.
2. VI. ДК. Үй тапсырмасын беру: §67