Ғұндар 5 сынып ҚМЖ

Бөлім:



5. 4. Ғұндар 








Педагогтің аты - жөні



 Батракова Лаура Майдановна








Күні:













Сынып: 5



Қатысушылар саны:



Қатыспағандар саны:








Сабақтың тақырыбы



Ғұндардың көрші мемлекеттермен қарым - қатынастары.
Зерттеу сұрағы: Ғұндармен Ұлы Қытай қорғанының салынуы арасында қандай байланыс бар?








Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары



5. 3. 2. 2 Қазақстан аумағындағы алғашқы мемлекеттік бірлестіктердің көрші елдермен қарым - қатынасын анықтау








Сабақтың мақсаты



Барлық оқушылар: Ғұндардың көрші елдермен қарым - қатынасын түсінеді.
Оқушылардың басым бөлігі: Ғұндардың Қытайларға үлкен қауіп төндіргенін анықтайды.
Кейбір оқушылар: Қытай елінің ғұндардан қорғану үшін Ұлы Қытай қорғанын салуға мәжбүр болғанын түсінеді, осыған қатысты өз пікірін білдіреді








Сабақтың кезеңі/ уақыт



Педагогтің әрекеті



Оқушының әрекеті



Бағалау



Ресурстар



Ұйымдастыру
кезеңі



Ой шақыру. Суреттерді көрсету: 
«Ғұндар», «Ғұндар өмірінен көрініс», «Ғұндар картасы».
 
- Суретте не көріп тұрсыңдар?
- Ғұндар туралы қандай деректерді білесіңдер?
- Шаруашылықтарының түрлерін атаңдар.
- Соғыстан бос кезде олар қандай кәсіптермен айналысты?
- Ғұндар державасының тарихта алатын орны қандай?
«БББ» кестесін толтыр:
« Білемін» -
«Білдім» - 
«Білгім келеді» -
Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру.



Оқушылар жауаптарын ұсынады: бұл суреттер ежелгі адамдардың тұрмысымен және мәдени жетістіктерімен бай ланыст ы.



Мадақтау
 Оқушыла - рды



Мұғалім
«Ежелгі Қазақтан» энциклопедиясы. «Аруна» баспасы.
2004 жыл. 82 - 112 беттер
Авторы: Т. Жұмаханов,
Т. ШаңбайБ. Жұматаев, Л. И. Тетенко.
Кесте толтыру
 презентациясы



Жаңа сабақ



Бейнероликпен жұмыс.
 Тақырыбы: «Ғұндардың көрші мемлекеттермен қарым - қатынасы». 2 – сабақ.
Бейнероликті көрсету. 
«Ғұн бірлестіктері».
- Бейнероликте не көрдіңдер?
- Ғұндардың бірлестіктерін атаңдар.
- Шаньюй кімді тағайындады?
- Түменбасы кімді тағайындады?
- Ақсақалдар кеңесі жылына неше рет болды және онда қандай мәселелер талқыланды?
- Кім б. з. б. 3 ғ. Қытай шекарасына шабуыл жасап тұрды?
- Кім Мөденің алдында бас иіп, тыныштық пен туысқандық туралы шартқа қол қойды?
- Мөденің тақ мұрагері кім болды?
- Ғұндар кімдерді, қандай тайпаларды бағындырды?
Сынып оқушыларын 3 топқа топтастыру.
Әр топқа 3 тақырыпты бөліп береміз.
1 - топ. «Ұлы Қытай қорғаны».
2 - топ. «Мөде шаньюй».
3 - топ. «Ғұндардың көршілері».
Оқушылар Ұлы Қытай қорғаны және Мөде туралы деректер мен маңызды шайқас және Қытай дерегі туралы оқып талдайды.
«Сұхбаттасқан жұп» әдісі арқылы сұраққа жауап береді.

 
1. Ұлы Қытай қорғаны жайлы негізгі ақпаратты түсіндіріңдер.
2. Мәтінде Мөде шаньюй туралы қандай дерек кетірілген.
3. Мөде шаньюй қарсыластарын қалай жеңді?
4. Ғұндар көршілермен қарым - қатынасында бейбітшілікті сақтауда қандай қадамдарға барды?
«Конверттегі сұрақ» әдісі

 


1. Ғұндар көрші мемлекттерге неліктен шабуыл жасады?



2. Ұлы Қытай қорғаны не үшін салынды?



3. Деректер негізінде ғұндар туралы қандай қорытынды шығаруға болады?



4. Ең маңызды шайқас қашан болды және оның жетістігі неде?



5. Ғұндардың әскери жорықтарының бағытын атаңдар.

Жұптық жұмыс.
Кестемен жұмыс 1 - топ


Сұрағы: Ғұндар неліктен Қытайға қауіп төндірді?



Жауабы:
1.________________________________
 2.__________________________________

Кестемен жұмыс 2 - топ 


Сұрағы: 1. Ғұндардың қандай қару жарақтары болды? Атап беріңдер.
  2. Катапульта мен «ысқырғыш жебені» қандай кезде қолданды?



Жауабы:
1._______________________________
 2._______________________________

Кестемен жұмыс 3 - топ 


Сұрағы: 1. Қытай жазба деректері бойынша ғұндар шаруашылықтың қандай
 түрлерімен айналысты және не үшін олар көшпелі өмір сүрді?
  2. Ғұндардың өмір салты туралы еуропа тарихшылары не деп жазды?



Жауабы:
1.__________________________________
 2.__________________________________

Жеке жұмыс.
Тест жазу.
1. Ғұн державасының негізін қалаған:
а) Аттила в) Чжи - чжи
б) Мөде г) Гао Цзу
2. Ғұндарда 24 руды басқарған кімдер:
а) Ақсақалдар в) Түменбасылар
б) Көсемдер г) Жүзбасылар
3. Ғұндар кезеңін қамтитын кезеңдер:
а) б. з. б. 3 ғ. - б. з 4 ғ.
б) б. з. б. 2 ғ. - б. з. 6 ғ.
в) б. з. б. 1 ғ.- б. з. 5 ғ.
г) б. з. б. 4 ғ. - б. з. 6 ғ.
4. «Халықтардың ұлы қоныс аударуын»сбастаған:
а) сақтар в) қаңлылар
б) үйсіндер ғ) ғұндар
5. Ғұн билеушісі Мөденің мұрагерінің аты кім?
а) Лаушан в) Еділ
б) Александр г) Аттила
6. «Жер дегеніміз – мемлекеттің негізі, оны қалай береміз?» деген кім?
а) рубасылар в) Чжи - чжи
б) ақсақалдар г) Мөде
7. Тарихшылар ерекше суреттеген ғұндардың соғыс құралы:
а) катапульта в) мылтық
б) сарышаян г) қамал бұзғыш машин. а
Интерпритация
 Ғұндар мен Ұлы Қытай қорғаны салынуы арасында қандай байланыс бар?



Бейнероликпен жұмыс.
Сұрақтар қою, оқушылар жауап береді
Дескрипторлар:
- Ұлы Қытай қорғаны жайлы негізгі ақпараттардыанықтайды
- Мөде шаньюй туралы мәліметтер жинақтайды;
- Ғұндар көршілермен қарым - қатынасына талдау жасайды;
Дескриптор -
лар:
- Ғұндардың көрші мемл - екеттерге бас - қыншылық жорықтарын анықтайды;
- Ғұндармен Ұлы Қытай қорғаны салы - нуы арас - дағы байланысын сипаттайды;
 Оқушылар жұппен сұрақтарды талдап, жауабын жазады



ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады
«Ең үздік жауап»
«Екі жұлдыз,
бір ұсыныс»



Бейнероликті көр - сету.«Ғұн бірлестік - тері».
Бейнеролик көру.
Оқулық, Қазақстан тарихы
5 - сынып. Жоба. Авторы: С. Р. Ахметова, А. М. Ибраева, А. А. Құлымбетова, А. С. Мағзұмова, А. М. Марқабаева
Тапсырма - лар салынған конверттер
Оқушылар жұппен кестедегі тапсырмаларды орындайды
Оқушылар жеке тест тапсырмаларын орындайды
 Оқушылар өз ой - пікірлерімен бөліседі, топтардың жұмысына баға береді



Қорытынды 



 Кері байланыс
«БББ» кестесін толтыр


Білемін



Білдім



Білгім келеді



Ғұндар, Қытай қорғаны жайлы білгенін жазады















Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады 



ҚБ – сабақтағы өз әрекетіне рефлексия жасау; 



Кестені толтырып нені білетінін, нені білгенін, нені білгісі келетінін жазады



Оқу тапсырмасы



Ғұндардың көрші мемлекеттермен қарым - қатынастары. 













Оқып, мәліметтерді жинайды