Термодинамиканың екінші заны. - Физика, 8 сынып, 20 - сабақ

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік мақсаты: қайтымды және қайтымсыз құбылыстар ұғымын беру және оның   салдары ретінде термодинамиканың екінші заңын тұжырымдау жылу қозгалтқыштарының жұмыс істеу  принциптерінің физикалық мәнін ашып көрсету;
2. Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың білім деңгейін және білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі іскерлік пен дағдыны бақылау.
3. Тәрбиелік мақсаты: Адамгершілікке, ұқыптылыққа, алғырлыққа, отансүйгіштікке, табиғатты аялауға, сыйластық пен әдептілікке баулу.

Сабақтың түрі:жаңа білімді қалыптастыру, жалпылау
Сабақтың әдіс-тәсілдері:  Әңгіме, лекция, дискуссия, кітаппен жұмыс.
Сабақтың көрнекіліктері: плакаттар, суреттер, 
Сабақтың барысы:
І. ДК. Ұйымдастыру кезеңі:  
1. Сәлемдесу;
2. Оқушыларды түгендеу;
3. Сынып болмесінің тазалығын тексеру;
4. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру (жұмыс орны, отырыстары, сыртқы түрлері);
5. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ. ДК. Үй тапсырмасын тексеру, қайталау.
А) теориялық білімдерін тексеру.
Ә) практикалық тапсырмаларын тексеру.
Б) есептерін тексеру.
ІІІ.ДК Білімді жан-жақты тексеру./ ІV. ДК. Жаңа материалды қабылдауға әзірлік, мақсат қою.  

1. Термодинамиканың бірінші заңы қалай тұжырымдалады?
2. Изопроцестер дегеніміз не?
3. Газдың және будың ұлғайғандағы жұмысы.
4. ТД-ның бірінші заңынан туындайтын салдарлар.

V. ДК.Жаңа материалды меңгерту:
1 .Табиғаттағы  қайтымсыз процестер(оқушылар окулық бойынша өзбетінше оқып үйренеді).
Термодинамиканыц бірінші заңы жылу процестері үшін энергияның сақталу және айналу заңы екендігі мәлім.
2.Жылу машиналары және техниканың дамуы.
Энергетиканың дамуы ғылыми техникалық прогрестің маңызды көрсеткішінің бірі болып табылады. ХІХ ғасырдағы өнеркэсіп пен транспорттың қарқынды дамуы жылу машиналарының жасалуы мен оның жетілдірілуімен тікелей байланысты.
Отынның ішкі энергиясын механикалық энергаяға айналдыратын машиналар жылу машиналары деп аталады. 

іштен жанатын козғалтқыштар

Жылу қозғалтқыштары

турбиналар

I

1

дизелді

Карбюраторлы

Бу машиналары

Газ

Бу

Жылу машиналарының тарихынан.
1698ж-анг.Т.Севери
1707 ж-фр.Д.Папен.                       Бу машиналары
1763ж-орыс И.И.Ползунов.
1774ж.-анг.Дж.Уатт
1860ж.-фр.Ленуар.
1876ж.-неміс Н.Отто.           ІЖҚ
1889ж.-швед К.Лаваль- бу турбинасы.
З.Жылу козғалытқыштарының жұмыс істеуінің негізгі ерекшеліктері.



1) Отын энергиясы - механикалық энергия.
Осы кезде отынның энергиясы жоғары температураға дейін қыздырылған газдың немесе будың ішкі энергиясына айналады; 
2)Температурасы әртүрлі екі дененің болуы; Олар қыздырғыш және салқындатқыш деп аталады. Сонымен қатар жұмыстық дене (газ немесе бу) қажет. Жылу қозғалтқышының жұмыс істеу процесінде жұмыстық дене қыздьгрғыштан қаңдай да бір Q₁ жылуды алады жэне біраз бөлігін механикалық А жұмысқа айналдырады, жылудың Q₂ қалған бөлігін салқындатқышқа береді.
Энергияның сақталу заңына сәйкес Q₁= Q₂+А
3)Кез-келген жылу қозғалтқышынын жұмысы циклді. Әрбір цикл турлі процестерден тұрады:

• қыздырғыштан энергияны алу;
• жұмыстық жүріс  (жұмыстык дененің ртаюы және  алынған энергияның бөлігІн механикалық энергияға айналдыру);

-пайдаланылмаған энергияның бөлігін суыткышқа беру;
 Қыздырғыштың, жұмыстық дененің жэне салкындаткыштын болуы кез-келген жылу қозғалтқышының уздіксіз циклді жұмыс істеуінің принципті қажетті шарты болыл табылады.
VІ. ДК. Оқытылып отырған  оқу материалын қабылдаудағы оқушы түсінігін тексеру.
§22 сұрақгарын талдау.
VІІ. ДК. Оқытылып отырған оқу материалын бекіту немесе дағдыландыру жұмыстарын жүргізу.
Есептер шығарту
VIІI.ДК. Бағалау. Үй тапсырмасын беру: §21, 22