Сабақ жоспарлары / Қазақ тілі мен әдебиеті
Сөзжасам. Сөз тұлғасы. - Қазақ тілі, 6 сынып, 12 - сабақ
Тақырыбы: Сөзжасам. Сөз тұлғасы.
Білімділік: Оқушыларға сөзжасам және сөз тұлғасы туралы толық мәліметтер беру, түсіндіру.
Дамытушылық:тапқырлыққа, өз көзқарасын жүйелі де тиянақты баяндауға, мәлімдеуге, ізденімпаздыққа баулу.
Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, жинақы іскер болуға төселдіру, ұлттық дәстүрлерге дағдыландыру.
Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты меңгерту сабағы
Әдісі: сұрақ-жауап, баяндау
Көрнекілік: оқулық, сызба, семантикалық карта толтыру
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
* сәлемдесу рәсімі;
* оқушыларды түгендеу;
*Зейіндерін сабаққа аудару.
І. Өткен тақырыптарды пысықтау сұрақтары:
*Диалектизм деген не? Мысалдар келтір.
*Көнерген сөздердің ерекшеліктерін және түрлерін атап, мысал келтір.
*Термин сөздердің ерекшеліктері мен қызметін еске түсіріңдер.
*Қандай термин сөздерді білесіңдер?
*Тұрақты тіркес дегеніміз не? Оның сөз тіркесінен айырмашылығы.
ІІІ. Жаңа сабақ: Сөзжасам. Сөз тұлғасы.
Қысқаша түсінік:
Сөз түрлі бөлшектерден тұрады. Ол бөлшектердің өзіне тән мағынасы, белгілі бір қызметі болады.
Мысалы: /тақтаға жазылады/ жолдастыққа-деген сөз төрт бөлшектен тұрады:
жол-дас-тық-қа
IV.Оқулықпен жұмыс
66- жаттығу: Сөздерді оқып,олардың құрамын ажыратыңдар, ауызша талдаңдар.
Күзет+ші+лік- күзет түбірі, күзетші-кісі мағынасында, күзетші+лік –қызмет түрін білдіреді.
Адамшылық: адам түбірі, адам+шылық – қасиетті білдіріп түр
Сән+қой: сән түбірі, зат есім, сән-қой –кісі мағынасында.
Аспаз-ас түбірі, з.е. ас+паз –қызмет түрін білдіреді.
Бақташы-бақ түбірі, з.е.-бақ-та-жалғау, сөзді байланыстырады, бақта+шы-қызмет түрін білдіреді /Оқушылар жаттығуды аяғына дейін орындайды/
V. Сабақты бекіту:
Семантикалық картамен жұмыс:
V. Үйге: 67 жаттығу: Жапырағы сарғайған ағашқа қарап, күз көрінісін бейнелеп жазыңдар. Мәтіндегі туынды сөздердің жасалу жолдарын түсндіріңдер.
68-жаттығу: Мақал-мәтелдердегі қосымшалардың түрлерін ажыратыңдар.
VІ. Бағалау
Дамытушылық:тапқырлыққа, өз көзқарасын жүйелі де тиянақты баяндауға, мәлімдеуге, ізденімпаздыққа баулу.
Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, жинақы іскер болуға төселдіру, ұлттық дәстүрлерге дағдыландыру.
Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты меңгерту сабағы
Әдісі: сұрақ-жауап, баяндау
Көрнекілік: оқулық, сызба, семантикалық карта толтыру
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
* сәлемдесу рәсімі;
* оқушыларды түгендеу;
*Зейіндерін сабаққа аудару.
І. Өткен тақырыптарды пысықтау сұрақтары:
*Диалектизм деген не? Мысалдар келтір.
*Көнерген сөздердің ерекшеліктерін және түрлерін атап, мысал келтір.
*Термин сөздердің ерекшеліктері мен қызметін еске түсіріңдер.
*Қандай термин сөздерді білесіңдер?
*Тұрақты тіркес дегеніміз не? Оның сөз тіркесінен айырмашылығы.
ІІІ. Жаңа сабақ: Сөзжасам. Сөз тұлғасы.
Қысқаша түсінік:
Сөз түрлі бөлшектерден тұрады. Ол бөлшектердің өзіне тән мағынасы, белгілі бір қызметі болады.
Мысалы: /тақтаға жазылады/ жолдастыққа-деген сөз төрт бөлшектен тұрады:
жол-дас-тық-қа
- Жол -«салған із» немесе «сапар» дегенді білдіреді.
- Жол+дас- «серік» деген мағынаны білдіреді;
- Жолдас+тық –адамдар арасындағы қатынасты білдіреді.
- Жолдастық+қа - қа жалғауы сөзге жаңа мағына үстеп тұрған жоқ, басқа сөзбен байланысу қызметін атқарып тұр.
IV.Оқулықпен жұмыс
66- жаттығу: Сөздерді оқып,олардың құрамын ажыратыңдар, ауызша талдаңдар.
Күзет+ші+лік- күзет түбірі, күзетші-кісі мағынасында, күзетші+лік –қызмет түрін білдіреді.
Адамшылық: адам түбірі, адам+шылық – қасиетті білдіріп түр
Сән+қой: сән түбірі, зат есім, сән-қой –кісі мағынасында.
Аспаз-ас түбірі, з.е. ас+паз –қызмет түрін білдіреді.
Бақташы-бақ түбірі, з.е.-бақ-та-жалғау, сөзді байланыстырады, бақта+шы-қызмет түрін білдіреді /Оқушылар жаттығуды аяғына дейін орындайды/
V. Сабақты бекіту:
Семантикалық картамен жұмыс:
№. | Мысалдар | Түбір сөз | Туынды сөз | Қос сөз | Біріккен сөз | Қысқарған сөз | Тіркескен сөз |
1. | Жаздыгүні | + | |||||
2. | Су-су | + | |||||
3. | Оқулық | + | |||||
4. | Оқта-текте | + | |||||
5. | Отыр | + | |||||
6. | Сулы | + | |||||
7. | Ақ құба | + | |||||
8. | Он екі | + | |||||
9. | Шекара | + | |||||
10 | Бала-шаға | + | |||||
11. | ҚарМУ | + | |||||
12 | Жаңбыр | + | |||||
13 | АҚШ | + | |||||
14. | Еңбеккүн | + | |||||
15 | Көре-көре | + | |||||
16. | Орманды | + | |||||
17 | Қалалық | + | |||||
18 | Бала | + | |||||
19 | Балалық | + | |||||
20 | ТМД | + |
V. Үйге: 67 жаттығу: Жапырағы сарғайған ағашқа қарап, күз көрінісін бейнелеп жазыңдар. Мәтіндегі туынды сөздердің жасалу жолдарын түсндіріңдер.
68-жаттығу: Мақал-мәтелдердегі қосымшалардың түрлерін ажыратыңдар.
VІ. Бағалау
Пікір қалдыру (0)
Пікірлер:
Ұқсас жаңалықтар: