Сабақ жоспарлары / Қазақ тілі мен әдебиеті
XIX ғ II жартысындағы қазақ әдебиеті - Қазақ тілі, 10 сынып
Тақырыбы: XIX ғ II жартысындағы қазақ әдебиеті
Мақсаты: Өткен білімдерінен есте қалғандарын сұрау, тарихи- әлеуметтік жағдайдан хабардар
Ету, сол дәуірден әдебиет оның жағдайы жөнінде толық деректер беру, әдістердің туу
Тарихымен таныстыру
Дамытушылығы: сол дәуірдегі өмір сүрген ақын- жазушылармен, еңбектерімен таныстыру.
Тәрбиелілігі:
Әдісі: Әңгімелесу,сұрақ-жауап.
Пәнаралық байланыс: Тарих (XIXғ Iiж тарихи жағдай)
Музыка:(Біржан сал, Ақан сері,Әсет твроч.)
Ұйымдастыру кезеңі:
Жаңа сабақ: XIXғ IIж тарих-әлеуметтік жағдай
Оқушылардан бұл дәуірдегі тарихи жағдай, өмір сүрген әдебиетшілер туралы Білетіндерін сұрап өту. Бұл кезде Қазақстан Ресейдің қол астында еді. Ресей Үшін қазақстан бай шикізат өндіретін жер болды. Патша үкіметі барынша Қазақстан жерін пайдаланды. 1868 ж 21 қаңтар «Орынбор және Батыс Сібір Генерал-губернаторлықтарының қырлық болыстарын басқару жөніндегі Уақытша ереже. Уақытша ереженің салықтары.
Товарлы ақшақатынасы, капитализмнің белгілері. Алғашқы қоныс аударушылар Жергілікті төменгі халықтың аяусыз қаналуы Патша чиновниктерінің тәртіпті бұзулары. Рулар арасындағы тартыстар. Орыс –қазақ мәдени байланысы Патша үкіметінің жер аударған алдыңғы қатарлы ой-пікірлі адамдары және қазақ Жерін зерттеушілер жергілікті халықты мәдениетке тарты. Шоқан Семенов Тянь-Шанский, Бекстов,Потанин,Достовский Ыбырай Григорьев, Ильминский Абай Михаэлис, Долгополов т.б Орыстың революцияшыл- демократтары жергілікті халықты езгіден құтылу Жолдарына үндеді. Қазақ жерінде Пушкин, Лермонтав, Толстой,Крылов т.б Шығармалары тарай бастады.
(Мақсаты, мәдениетінің дамуы). Орыс тілі оқытыла бастады. Ыбырай да Алғаш Орынбор мектебінің түлегі еді. Тройцк,Орал,Торғай,Қазалыда алғаш Мектептер ашылды. Әдебиеттің дамуы. Қазақ жеріне екі түрлі Ресей келеді.
1.Отарлаушы.
2.Демократтық жалпы адамгершілік,азаматтық,прогрестік идеяны
Таратушы Ресей еді.
Герцен,Чернышевский,Белинскийдің ағарту идеяларының қолдау тапты.Мәдениет пен әдебиет дами бастады. Өнерге,білімге,оқу-ағарту идеясы басында Шоқан,Ыбырай.
Шоқан үлесі- өз елінің әдебиетші алғаш зерттей бастады, ағартушы ғалым. Ыбырай- ағартушы-педагог алғаш мектеп ашты. 1864ж Торғайда ашылды. Білімге,өнерге шақырады.
Абай- прогрессшіл идеяны өзінің көркем шығармаларына өзек етті.
Жыраулардың қосқан үлесі.
Шортанбай,Мұрат мөңкеұлы,Әубәкір Шоқанұлы – өз идеяларында жатсыну да
Білініп жатты.
Әнші ақындар: Ақан сері, Біржан сал,Жаяу Мұса,Әсет Найманбайұлы,өз шығармаларында үстемі таптық қзбырлықтарын ашық,қарсы жырға қосты.
Қазақ қоғамында даму басталды.
Реализм әдісі туды. Осы кезде қазақ әдебиеті реалистік әдебиет жолына түсті.
Өмірдің шындығын суреттеу адамды жан-жақты,барлық әрекеттері-күйініш, сүйініш үстінде, оның ішкі сезім дүниесімен қоса суреттеуге арнайды.
Абай - сыншыл- реалист.
Европа әдебиетімен танысу арқасында романтизм де бой ала бастады.
III. Оқулықпен жұмыс.
IV. Бекіту сұрақтары:
V. Үйге: Әр тақырыпшаға конспект жазу, оқып дайындалу.
Қосымша әдебиет: Қазақ ССР тарихы I том А; 1957
Ету, сол дәуірден әдебиет оның жағдайы жөнінде толық деректер беру, әдістердің туу
Тарихымен таныстыру
Дамытушылығы: сол дәуірдегі өмір сүрген ақын- жазушылармен, еңбектерімен таныстыру.
Тәрбиелілігі:
Әдісі: Әңгімелесу,сұрақ-жауап.
Пәнаралық байланыс: Тарих (XIXғ Iiж тарихи жағдай)
Музыка:(Біржан сал, Ақан сері,Әсет твроч.)
Ұйымдастыру кезеңі:
Жаңа сабақ: XIXғ IIж тарих-әлеуметтік жағдай
Оқушылардан бұл дәуірдегі тарихи жағдай, өмір сүрген әдебиетшілер туралы Білетіндерін сұрап өту. Бұл кезде Қазақстан Ресейдің қол астында еді. Ресей Үшін қазақстан бай шикізат өндіретін жер болды. Патша үкіметі барынша Қазақстан жерін пайдаланды. 1868 ж 21 қаңтар «Орынбор және Батыс Сібір Генерал-губернаторлықтарының қырлық болыстарын басқару жөніндегі Уақытша ереже. Уақытша ереженің салықтары.
Товарлы ақшақатынасы, капитализмнің белгілері. Алғашқы қоныс аударушылар Жергілікті төменгі халықтың аяусыз қаналуы Патша чиновниктерінің тәртіпті бұзулары. Рулар арасындағы тартыстар. Орыс –қазақ мәдени байланысы Патша үкіметінің жер аударған алдыңғы қатарлы ой-пікірлі адамдары және қазақ Жерін зерттеушілер жергілікті халықты мәдениетке тарты. Шоқан Семенов Тянь-Шанский, Бекстов,Потанин,Достовский Ыбырай Григорьев, Ильминский Абай Михаэлис, Долгополов т.б Орыстың революцияшыл- демократтары жергілікті халықты езгіден құтылу Жолдарына үндеді. Қазақ жерінде Пушкин, Лермонтав, Толстой,Крылов т.б Шығармалары тарай бастады.
(Мақсаты, мәдениетінің дамуы). Орыс тілі оқытыла бастады. Ыбырай да Алғаш Орынбор мектебінің түлегі еді. Тройцк,Орал,Торғай,Қазалыда алғаш Мектептер ашылды. Әдебиеттің дамуы. Қазақ жеріне екі түрлі Ресей келеді.
1.Отарлаушы.
2.Демократтық жалпы адамгершілік,азаматтық,прогрестік идеяны
Таратушы Ресей еді.
Герцен,Чернышевский,Белинскийдің ағарту идеяларының қолдау тапты.Мәдениет пен әдебиет дами бастады. Өнерге,білімге,оқу-ағарту идеясы басында Шоқан,Ыбырай.
Шоқан үлесі- өз елінің әдебиетші алғаш зерттей бастады, ағартушы ғалым. Ыбырай- ағартушы-педагог алғаш мектеп ашты. 1864ж Торғайда ашылды. Білімге,өнерге шақырады.
Абай- прогрессшіл идеяны өзінің көркем шығармаларына өзек етті.
Жыраулардың қосқан үлесі.
Шортанбай,Мұрат мөңкеұлы,Әубәкір Шоқанұлы – өз идеяларында жатсыну да
Білініп жатты.
Әнші ақындар: Ақан сері, Біржан сал,Жаяу Мұса,Әсет Найманбайұлы,өз шығармаларында үстемі таптық қзбырлықтарын ашық,қарсы жырға қосты.
Қазақ қоғамында даму басталды.
Реализм әдісі туды. Осы кезде қазақ әдебиеті реалистік әдебиет жолына түсті.
Өмірдің шындығын суреттеу адамды жан-жақты,барлық әрекеттері-күйініш, сүйініш үстінде, оның ішкі сезім дүниесімен қоса суреттеуге арнайды.
Абай - сыншыл- реалист.
Европа әдебиетімен танысу арқасында романтизм де бой ала бастады.
III. Оқулықпен жұмыс.
IV. Бекіту сұрақтары:
V. Үйге: Әр тақырыпшаға конспект жазу, оқып дайындалу.
Қосымша әдебиет: Қазақ ССР тарихы I том А; 1957
Пікір қалдыру (0)
Пікірлер:
Ұқсас жаңалықтар:
