Дыбыс. Дыбыстың сипаттамалары. - Физика, 9 сынып, 31 - сабақ

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік мақсаты: Оқушы білімін, іскерлігін, дағды деңгейін бақылау, бағалау. Дыбыстың сипаттамаларымен таныстырып солар жайлы түсінік қалыптастыру.
2. Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың білім деңгейін және білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі іскерлік пен дағдыны бақылау.
3. Тәрбиелік мақсаты: Адамгершілікке, ұқыптылыққа, алғырлыққа, отансүйгіштікке, табиғатты аялауға, сыйластық пен әдептілікке баулу.

Сабақтың түрі:жаңа білімді қалыптастыру, жалпылау
Сабақтың әдіс-тәсілдері:  Әңгіме, лекция, дискуссия, кітаппен жұмыс.
Сабақтың көрнекіліктері: плакаттар, суреттер, 

Сабақтың барысы:

І. ДК. Ұйымдастыру кезеңі:  
1. Сәлемдесу;
2. Оқушыларды түгендеу;
3. Сынып болмесінің тазалығын тексеру;
4. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру (жұмыс орны, отырыстары, сыртқы түрлері);
5. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
ІІ. ДК. Үй тапсырмасын тексеру, қайталау.
А) теориялық білімдерін тексеру.
Ә) практикалық тапсырмаларын тексеру.
Б) есептерін тексеру.
ІІІ.ДК Білімді жан-жақты тексеру./ ІV. ДК. Жаңа материалды қабылдауға әзірлік, мақсат қою.  
Бүгінгі негізгі мақсатымыз оқулық бойынша Дыбыстың сипаттамаларымен танысамыз.

1. Толқын дегеніміз не?
2. Көлденең толқын қандай ортада пайда болып таралады?
3. Толқын ұзындығы дегеніміз не?
4. Толқын жылдамдығы дегеніміз не?
5. Толқынның энергияны тасымалдайтынын қалай дәлелдеуге болады?

V. ДК.Жаңа материалды меңгерту: 
1. Дыбыс толқындары-адамда дыбыс әсерін туғызатын тербеліс жиілігі 16 Гц-20000Гц-ке дейінгі механикалық толқындар.
2. Инфрадыбыстар-ν<16Гц
3. Ультрадыбыстар- ν >20000 Гц.
4. Дыбыс туындауының себепкері-денелердің тербелісі.
5. Әр түрлі ортадағы дыбыс жылдамдығы.
6. Музыкалық дыбыстар-камертондардың немесе басқа гармоникалық тербеліс жасайтын денелердің шығаратын дыбыстары.
7. Дыбыс қаттылығы дыбыс шығаратын дененің тербелістер амплитудасымен анықталады.
8. Тон биіктігі тербеліс жиілігімен анықталады.
VІ. ДК. Оқытылып отырған  оқу материалын қабылдаудағы оқушы түсінігін тексеру.
§31,32  дайындық сұрақтарын талдау.

1. Дыбыс дегеніміз не?
2. Дыбыс қалай таралады?
3. Вакуумда дыбыс тарала ма?
4. Дыбыс жылдамдығы таралатын ортаға байланысты ма?
5. Ауада қандай толқын тарайды-көлденең бе, әлде бойлық па?
6. Дыбыстың қанадй сипаттамаларын білесіңдер?
7. Қандай дыбыстар музыкалық деп аталады?
8. Дыбыс қаттылығ немен аныталады?
9. Дыбыс тембрі дегенді қалай түсінесіңдер?

VІІ. ДК. Оқытылып отырған оқу материалын бекіту немесе дағдыландыру жұмыстарын жүргізу.

1. 26-жаттығу 1,2
2. Қосымша есептер.

№1К.

1. Толқын ұзындығы 2 м, бөлшектердің толқындағы тербеліс периоды 0,2с. Толқын қандай жылдамдықпен тарайды?
2. Бөлшектердің толқындары тербеліс жиілігі 0,6Гц, толқынның таралу жылдамдығы 12 м/с. Толқын ұзындығын анықтаңдар.

№2К.

1. Балықшы қалтқы 1 мин ішінде толқында 24 тербеліс жасағанын, ал көршілес толқын өркештерінің арақашықтығы 8м екендігін байқаған. Толқындардың таралу жылдамдығы қандай?
2. Толқынның таралу жылдамдығы 8 м/с, толқын ұзындығы 4 м. Бөлшектердің толқындағы тербеліс периоды қандай?

№3К.

1. Бөлшектердің тербеліс жиілігі 340 Гц, толқын ұзындығы 1 м. Толқындардың таралу жылдамдығы қандай?
2. Көршілес толқын өркештерінің арақашықтығы 3м болса, қайықтың 0,5 Гц жиілікпен тербелгендегі толқынның таралу жылдамдығы қандай?   

VIІI.ДК. Бағалау. Үй тапсырмасын беру: §31,32  26-жаттығу (3,4,5).